Untitled

Huilbaby’s: een praktische en effectieve aanpak Samenvatting
Carole Lasham
In Nederland zoekt 22% van de ouders hulp in verband met het hui- len van hun baby. De meeste ouders zoeken hulp bij een consultatie-bureau, daarnaast 5% bij de huisarts, 2% bij de kinderarts en 6% in het alternatieve circuit.
Huilen kan beschouwd worden als normaal biologisch gedrag. Het is een vorm van communicatie, aanvankelijk de enige vorm. Baby’s die huilen hebben dus niet zonder meer pijn of verdriet, in tegenstelling tot wat de ouders en sommige professionals denken. Alle baby’s hebben in de eerste drie tot vier levensmaanden eenzelfde huilpatroon. Het huilen begint rond de leeftijd van 2 weken, piekt bij 6 tot 8 weken en is voorbij bij 12 tot 16 weken.
Van alle huilbaby’s is 95% gezond. Met een goede anamnese en lichamelijk onderzoek kunnen onderliggende pathologische oorzaken van huilen worden uitgesloten.
In de meeste gevallen bestaat de behandeling uit uitleggen wat normaal huilgedrag is. Met de 5Ss-methode hebben de ouders een middel om de ‘huilknop’ uit te zetten.
Inleiding
Huilen is normaal biologisch gedrag en is een kenmerk van zoogdieren. Grofweg
kan een onderscheid worden gemaakt tussen zoogdieren die hun baby verbergen
en zoogdieren die hun baby dragen. Bij zoogdieren die hun baby verbergen, kan
Carole Lasham
de baby de eigen lichaamstemperatuur in stand houden, de voedingsmomenten Drs. C.A. Lasham, kinderarts,
zijn relatief infrequent, de moedermelk heeft een hoger vet- en eiwitgehalte en de baby’s huilen als het voedingstijd is. Dit alles in tegenstelling tot de baby’s van dragende zoogdieren. Deze kunnen hun lichaamstemperatuur relatief moeilijk Leerdoelen
zelfstandig op peil houden, de voedingsmomenten zijn frequent, de moedermelk bevat een lager eiwit- en vetgehalte en deze baby’s huilen als zij van hun moeder kent u de medische oorzaken van excessief huilen; worden gescheiden. Mensen zijn zoogdieren van het dragende type.
Cross-culturele studies onder baby’s tonen aan dat in een groep die een verzor- gingsstijl hanteert waarin meer plaats is voor fysieke nabijheid, minder huilen voorkomt. In ontwikkelingslanden zijn baby’s 80-90 van de tijd bij hun moeder, aan GORZ moet denken en dit eventueel moet behandelen; in de westerse wereld slechts 30 van de tijd. Dit kan de reden zijn waarom baby’s in ontwikkelingslanden minder vaak huilen.
van de 5 S’en en kunt u dit goed uitleggen en voordoen aan Normaal huilgedrag
Iedere baby huilt. Op de leeftijd van 2 weken huilt een baby gemiddeld 1,5 uur per Trefwoorden
dag, dit piekt bij 6 tot 8 weken met gemiddeld 2,5 uur per dag en neemt dan weer 26 | nummer 1 | maart 2013 | Praktische Pediatrie
en huilen/24 uur
Leeftijd baby (weken)
Figuur 1 Aantal minuten dat een baby huilt afgezet
• acute buikproblemen (bijvoorbeeld malrotatie).
Het huilen begint meestal vanuit het niets. De baby loopt rood gevonden, kunnen ouders worden gerustgesteld dat het aan en overstrekt, met gebalde vuisten en opgetrokken of huilen niet wordt veroorzaakt door een onderliggend medisch trappelende benen. Het huilen kan aansluitend op een voeding plaatsvinden en gaat vaak gepaard met boeren en kreunen Veel baby’s die excessief huilen, worden behandeld voor een of steunen. Het is niet vreemd dat ouders en professionals in mogelijke koemelkallergie (KMA). Er zijn onvoldoende kwalitatief zo’n geval denken dat de baby pijn heeft (buikkrampjes). In de goede studies om een uitspraak te kunnen doen over de waarde Engelstalige literatuur wordt een huilbaby zelfs dikwijls aange- van een behandeling met hypoallergene voeding bij baby’s die duid als een baby with colic. Baby’s huilen vaker ’s avonds.
excessief huilen. Studies in de jaren tachtig toonden aan dat Inmiddels zijn vrijwel alle experts het erover eens dat exces- KMA een mogelijke oorzaak is voor excessief huilen. Deze studies sief huilen bij zuigelingen het bovenste segment vormt in een waren echter klein van omvang, werden uitgevoerd in derde- normale verdeling van huilgedrag onder gezonde baby’s.
lijns allergiecentra en betroffen baby’s die excessief huilden volgens de definitie van Wessel. Met dubbelblinde voedsel- Excessief huilen
provocaties kan KMA bij excessief huilende zuigelingen vrijwel De bekendste definitie is die van Wessel: ten minste drie uur hui- len per dag gedurende minimaal drie dagen per week, en dat Ook worden baby’s die excessief huilen vaak onterecht medica- ten minste drie weken achtereen. In de praktijk is deze definitie menteus behandeld in verband met een mogelijke (verborgen) echter niet goed bruikbaar. In Nederland wordt gesproken van gastro-oesofageale refluxziekte (GORZ). Er is meer en meer excessief huilen wanneer de ouders dit zo ervaren. Natuurlijk dit evidence waaruit blijkt dat huilen alleen niet genoeg is voor de is heel subjectief, sommige ouders ervaren één uur per dag al diagnose GORZ. In een onderzoek naar de voorspellende symp- als te veel en andere ervaren dit pas na vier uur huilen per dag. tomen van GORZ bij excessief huilende zuigelingen werden de Van de Nederlands ouders rapporteert 8,6 tot 13 dat hun baby volgende conclusies getrokken. Er is geen relatie tussen de duur in de voorafgaande week op één dag meer dan drie uur heeft van het huilen per dag en GORZ, overstrekking is geen symp- gehuild. Uit twee Nederlands onderzoeken blijkt dat van alle toom van GORZ en voedingsproblemen worden vaker gezien bij baby’s waarvan de ouders rapporteren dat die meer dan drie GORZ. Het meest specifiek symptoom geassocieerd met GORZ uur per dag huilt, slechts 32 tot 39 dat werkelijk blijkt te doen was het meer dan vijf keer per dagen braken van aanzienlijke als het huilgedrag wordt bijgehouden in een dagboek.
hoeveelheden voeding.
Met deze kennis zou men kunnen overwegen om bij baby’s Organische oorzaken van excessief huilen
die excessief huilen met voedingsproblemen en meer dan vijf De meeste baby’s die excessief huilen, zijn gezond; slechts keer per dag echt veel spugen, een proefbehandeling met een bij 5 bestaat er een organische oorzaak voor het excessieve protonpompremmer (proton pump inhibitor; PPI) te geven. Uit huilen (kader 1). Met een goede anamnese en lichamelijk een goed opgezette gerandomiseerde, dubbelblinde studie onderzoek kan een onderliggende oorzaak worden uitgesloten. naar de veiligheid en effectiviteit van een PPI bij zuigelingen Screenend aanvullend onderzoek is niet zinvol en niet nodig: met zulke symptomen van GORZ bleek echter dat er geen als er bij anamnese geen alarmsymptomen zijn, de baby goed verschil in respons was (54 reageerde op placebo en 54 op groeit en er bij lichamelijk onderzoek geen afwijkingen worden PPI). Bijwerkingen in de vorm van onderste luchtweginfecties Praktische Pediatrie | nummer 1 | maart 2013 | 27
 S’en
3 Shhhh (sussen)4 Swaying (wiebelen) Tabel 1 Vergelijking van de 5 S’en en de situatie in utero
kwamen significant meer voor in de groep behandeld met uitleg over het normale huilgedrag van baby’s. Ook is het van PPI (46 in placebogroep en 62 in PPI-behandelde groep). belang duidelijk te maken dat de baby tijdens het huilen geen Dit gegeven moet ook worden meegenomen wanneer een pijn heeft of verdrietig is. Huilen is fysiologisch en is in het proefbehandeling met PPI wordt overwogen. Daarom moet het begin de enige manier voor een baby om met zijn omgeving te advies zijn om bij baby’s met excessief huilen, ook als ze regel- matig spugen, zeer terughoudend te zijn met het voorschrijven En wat dan? Hebt u de ouders geholpen? U hebt hen ervan overtuigd dat hun kind gezond is, maar dat het huilen zal door- Onder manueel therapeuten en chiropractors bestaat de over- gaan. De ouders willen dolgraag een ‘uitknop’ voor het huilen. tuiging dat excessief huilen het gevolg kan zijn van een ‘ vastzit- Volgens de Amerikaanse kinderarts Harvey Karp bestaat deze, in tende’ cervicale wervelkolom, en dat manipulaties van dat deel van de wervelkolom de klachten zouden kunnen verhelpen. Uit een recente Cochrane-review bleek dat in goed opgezette (ade- Hoe werken de 5 S’en?
quaat geblindeerde) studies chiropraxie het huilen niet vermin- Baby’s zijn de eerste drie maanden nog onrijp; zij kunnen derde. Dergelijke interventies moeten dus worden afgeraden.
heel weinig, hebben veel schrikbewegingen en de primitieve reflexen (moro -, zuig- en grijpreflexen) zijn nog aanwezig. Gevolgen van excessief huilen
Volgens Karp is er ook een troostreflex. Sommige baby’s kunnen Een baby die excessief huilt, maakt de ouders onzeker. De zichzelf gemakkelijk troosten met bijvoorbeeld een speen (dit ouders zijn ervan overtuigd dat hun baby (buik)pijn heeft. Zij zijn de makkelijke baby’s), andere vinden het heel moeilijk zich- vinden dit zielig en willen dat er iets aan wordt gedaan. Helaas zelf te troosten en hebben veel meer nodig om de troostreflex stoppen veel moeders vervolgens met het geven van borstvoe- aan te zetten (dit zijn vaak de baby’s die excessief huilen). ding. Ook worden dan vaak, en in een kort tijdsbestek, verschil- Vaak hebben ouders alles al geprobeerd: vasthouden, rondlo- lende voedingen geprobeerd (meestal op advies van profes- pen, schommelen, autorijden of de stofzuiger aanzetten. Zij zien sionals), of middelen geprobeerd zoals simeticon (InfacolÒ) en venkelthee. Simeticon is onderzocht en niet effectief gebleken De 5 S’en vormen een stapsgewijs proces, bedoeld om deze bij de behandeling van excessief huilen; venkelthee is nooit troostreflex aan te zetten. Eerst wordt de baby ingebakerd onderzocht. Meestal zijn dan ook al andere interventies gepro- (swaddling; dit is meestal niet voldoende) en op de zij gelegd beerd: een koemelkvrij dieet, PPI, of wervelmanipulaties. Omdat (side). Vervolgens wordt vlak bij het oor van de baby luid het huilen geen organische oorzaak kent, zijn deze interventies shhhh (shhhh) ‘geroepen’, gevolgd door kleine wiebelbewe- zelden effectief; het zonder succes uitproberen van diverse gingen van het gesteunde hoofd (swaying). Ten slotte wordt interventies draagt echter wel bij aan de onzekerheid van de een speen gegeven (sucking). Vaak reageren baby’s al bij stap 3 ouders en aan hun dringende wens dat er iets aan het huilen (shhhh). Er lijkt dan een reset te zijn geweest en de baby stopt meestal met huilen, net zo abrupt als hij was begonnen. Op de Andere mogelijke gevolgen van excessief huilen zijn: een website van Praktische Pediatrie kunt u filmbeelden zien van gestoorde moeder-kindbinding, een gestoorde vader-kindbin- ding, andere relatieproblemen, angst of depressie bij moeder De 5 S’en bootsen als het ware enigszins de intra-uteriene en een verhoogd risico op kindermishandeling (in het bijzonder omstandigheid na (tabel 1). Baby’s schrikken van hun eigen mororeflex; dat is waarom zijligging helpt. In de praktijk is het opvallend dat vooral de derde S (shhhh) succesvol is. Dit komt Wat is de rol van de kinderarts?
doordat de foetus vanaf een amenorroeduur van 28 weken kan In eerste instantie zijn een uitgebreide anamnese en lichame- horen. De baby heeft al weken voor de geboorte een continu lijk onderzoek essentieel om een onderliggende oorzaak voor hard geluid gehoord (net zo hard als een grasmaaier); dit is het excessief huilen uit te sluiten. Vervolgens geeft u uitvoerig waarom baby’s vaak gunstig reageren op een stofzuiger.
28 | nummer 1 | maart 2013 | Praktische Pediatrie
Wanneer werken 5 S’en?
Referenties
De 5 S’en werken alleen bij gezonde baby’s tot de leeftijd van 3 Barr RG. The normal crying curve: What we really know? Dev Med Child Neur. à 4 maanden. Hoe harder de baby huilt, des te meer is er nodig en hoe harder er gewiebeld en gesust moet worden. Vaak moet Christensson K, Cabrera T, Christensson E, Uvnäs-Moberg K, Winberg J. Separation distress call in the human neonate in the absence of maternal body de techniek minstens 15 keer worden toegepast voordat ouders contact. Acta Paediatr. 1995;84:468-73.
hem goed onder de knie hebben. Als het niet werkt, kan het zijn Blurton-Jones N. Comparative aspects of mother-child contact : Etiological dat de ouders te voorzichtig zijn, te zachtjes shhhh roepen of te studies of infant behaviour; Cambridge: Cambridge University Press; 1972, Als de baby stopt met huilen, is de volgende stap afhankelijk St James-Roberts I, Alvarez M, Csipke E, Abramsky T, Goodwin J, et al. Infant crying and sleeping in London, Copenhagen and when parents adopt a “ van de toestand van de baby. Het kan zijn dat de baby heel wak- Proximal “ form of care. Pediatrics. 2006;117(6):e1146-55.
ker is. Het advies is dan hem gewoon bij moeder te laten. Als de Sleuwen BE van, L’hoir MP, Engelberts AC, Busschers WB, Westers P, Blom MA, baby slaapt, laat hem dan rustig ingebakerd op de rug in bed et al. Comparison of behaviour modification with and without swaddling as liggen. Door het inbakeren zal de baby langer slapen omdat hij interventions for excessive crying. J Pediatr. 2006;149(4):512-7.
minder gemakkelijk wakker schrikt van de eigen ongecoördi- Sleeuwen BE van. Infants that cry excessively: the effect of regularity and swaddling. Thesis. Utrecht: Universiteit Utrecht; 2008.
Lucassen PL, Assendelft WJ, Gubbels JW, Eijk JT van, Douwes AC. Infantile colic: Op dit moment is er weinig evidence dat dit een effectieve crying time reduction with a whey hydrolysate: A double-blind, randomized, aanpak is. Een recente studie onderzocht de waarde van de 5 placebo-controlled trial. Pediatrics. 2000;106(6):1349-54.
S’en-methode tijdens vaccinatie van baby’s van 2 en 4 maanden. Orenstein SR, Hassall E, Furmaga-Jablonska W, Atkinson S, Raanan M. Multicenter, Geconcludeerd werd dat uitsluitend toepassen van de 5 S’en net double-blind, randomized, placebo-controlled trial assessing the efficacy and safety of proton pump inhibitor lansoprazole in infants with symptoms of zo effectief was als de combinatie van sucrose en de 5 S’en in het gastroesophageal reflux disease. J Pediatr. 2009;154(4):514-520.e4. Epub 2008 Dec 3.
verkleinen van het ongemak van de baby tijdens immunisatie. Heine RG, Jordan B, Lubitz L, Meehan M, Catto-Smith AG. Clinical predictors Mijn eigen ervaring met de 5 S’en-methode is positief: vooral of pathological gastro-oesophageal reflux in infants with persistent distress. J het feit dat je ouders een hulpmiddel biedt dat ze zelf kun- Paediatr Child Health. 2006;42(3):134-9.
nen inzetten om het huilen te doorbreken, biedt vertrouwen. 10 Harrington JW, Logan S, Harwell C, Gardner J, Swingle J, McGuire E, et al. Effective analgesia using physical interventions for infant immunizations. Pediatrics. Daardoor is er minder druk om onnodig aanvullend onderzoek 2012;129(5):815-22. Epub 2012 Apr 16.
in te zetten of overbodige therapie toe te passen.
Voor alle referenties bij dit artikel verwijzen wij u naar www.praktischepediatrie.nl Conclusie
Veel ouders zoeken hulp in verband met het huilen van hun
Er zijn geen relaties met farmaceutische industrieën gemeld.
baby. Huilen is in de eerste drie maanden normaal biologisch gedrag dat niet duidt op pijn of ongemak. Vrijwel alle baby’s met excessief huilen zijn gezond. Met een complete anamnese en lichamelijk onderzoek kan onderliggende pathologie wor-den uitgesloten. Koemelkvrije voeding, protonpompremmers en wervelmanipulaties worden vaak voorgeschreven maar zijn niet effectief. Veel gezonde baby’s krijgen daardoor een onno-dige behandeling.
De behandeling bestaat vooral uit uitleg van normaal huilge-drag en geruststelling van de ouders dat hun kind gezond is en geen pijn heeft. Door ouders een ‘uitknop’ voor het huilen van hun kind te bieden in de vorm van de 5 S’en-methode, kan hun vertrouwen groeien, waardoor er minder druk is om onnodig aanvullend onderzoek in te zetten of behandeling toe te passen. Praktische Pediatrie | nummer 1 | maart 2013 | 29

Source: http://devrolijkstebaby.nl/wp-content/uploads/2012/02/BW_PP_nr1_2013_26_29_Lasham-1.pdf